ویژگی ها و کاربرد رزین کاتیونی و رزین آنیونی در تصفیه آب و سختی گیر ها
آب های مورد مصرف در صنایع و شرب در کشور ایران دارای مانده نمنک های محلول در آب زیادی میباشند .یون های کلسیم و منیزیم از جمله عمده ناخالصی های آبهای کشور ایران و عمدتا به نام رسوب های حرارتی به شمار می روند. مقدار بیش از حد این یون های کاتیونی، برای مصارف صنعتی و بهداشتی و خوراکی آب مناسب نمی باشد و بنابراین باید تصفیه آب صورت گیرد.
سختی آب ناشی از این رسوبات حرارتی، عامل تشکیل رسوب در دیگهای بخار، مبدلهای حرارتی، برجهای خنک کننده و سیستمهای سرد کننده و … می باشد.
ارزانترین و پر مصرف ترین روش برای حذف سختی کل آب و سختی گیری استفاده از دستگاه سختی گیر رزینی می باشد. مواد شیمیایی مورد مصرف در سیستم سختی گیر معمولا” سیلیس و رزین کاتیونی و یا رزین انیونی میباشند .
در صنایع نساجی و رنگرزی کیفیت باعث افت رنگ می شود همچنین سختی بیش از حد آب باعث سوء هاضمه و بروز بیماریهای کلیوی در انسان می شود.
در تکنولوژی سختی گیری به منظور حذف کلسیم و منیزیم آب سخت از میان بستر رزینهای تبادل یونی که در یک مخزن استوانه ای و عمودی قرار دارند، عبور می نماید. رزین تبادل یونی، سدیم موجود خود را با کلسیم و منیزیم موجود در آب تبادل می نماید و باعث می شود که آب عبوری از بستر رزین، بدون سختی و تنها حاوی نمکهای سدیم گردد و در این شرایط کلسیم و منیزیم در داخل رزین جای گرفته اند. رزین کاتیونی سختی گیر دارای ظرفیت نامحدود نمی باشد و پیش از آنکه ظرفیت رزین سختی گیری اشباع گردد، می باید عملیات احیا سازی با محلول کلرید سدیم یا همان نمک متبلورانجام شود.
اگر رزین کاتیونی با محلول کلرور سدیم یا نمک شستشو داده شود، خاصیت سختیگیری خود را باز می یآبند و احیاء میگردند .
معمولا” جهت احیائ رزین از آب و نمک با غلظت 10 % باید استفاده شود. غلظتهای کمتر و یا بیشتر از 10 % نمک اثر کمتری دارند و خلوص نمک عامل بسیار مهمی در احیاء مناسب رزین کاتیونی سختی گیر میباشد. ااگر از سنک نمک و نمک معمولی استفاده گردد بسبب ناخالصی در نمک عمر رزین بسیار کاهش می یآبد و رزین بطور کامل احیاء نمی گردد.
استفاده از آب چاه یا آب ورودی به کارخانه و یا شیر آب برای تهیه آب و نمک توصیه نمی گردد که سبب میگردد ناخالصی آب مورد استفاده برای تولید آب و نمک احیا رزین دوباره به رزین انتقال می یآبد و احیای مناسب صورت نگیرد و عمر مفید رزین که بالای 5 سال میباشد کم گردد
پیشنهاد می گردد جهت احیای سختی گیر رزینی برای بار اولین احیاء از آب مقطر استفاده گردد و برای دفعات بعد از آب سبک شده توسط دستگاه سختی گیرتان که در ظروف نگهداری برای احیاء ذخیره نموده اید استفاده نمائید و عنوان از آب چاه و یا آب ورودی کارخانه برای تولید آب و نمک استفاده ننمائید که باعث عدم احیاء مناسب رزین بعلت داشتن املاح در خود میگردد و عمر رزین را بشدت کاهش میدهد.
استفاده از آبهای گل آلود و دارای مواد معلق و همچنین آبهایی که دارای املاح آهن، منگنز، مس و دیگر فلزات سنگین می باشند، رزین ها سختیگیری را زود فرسوده و آبدهی دستگاه سختگیر را کم می کنند. توصیه می شود قبل از دستگاه سختی گیر با رزین انیونی و کاتیونی ، مواد معلق آب، توسط یک فیلتر مناسب تا حدودی جدا شوند.