فصل خريد لوازم التحرير از چند روز ديگر آغاز مي شود؛ فصلي كه در آن لوازم التحرير رنگارنگ براي چشم نوازي دانش آموزان به نمايش گذاشته مي شود تا آنها براي شروع سال تحصيلي اقلام مورد نياز خود را خريداري كنند.
بر اين اساس دولت به سنت هر سال نمايشگاه هاي پائيزه برپا مي كند تا مشتريان اين بخش بتوانند لوازم التحرير را بين 10 تا 15 درصد ارزان تر خريداري كنند، اما نكته اصلي در جريان اين خريدها پولي است كه بابت واردات پرداخت مي شود و هيچ سودي عايد كشور نمي شود. همان گونه كه رئيس اتحاديه نوشت افزار و لوازم مهندسي اعلام كرد، 95 درصد اقلام نوشت افزار وارداتي هستند و تنها 5 درصد توليد داخل جوابگوي نياز دانش آموزان است.انجمن توليدكنندگان لوازم التحرير و نوشت افزار نيز اين موضوع را تاييد و به وارداتي اشاره كرد كه مي توانست با اتخاذ راهكارهاي ساده، متوقف و از خروج ارز از كشور جلوگيري شود.
اما ساليان سال از اين موضوع مي گذرد و هيچ رخداد تازه اي در حوزه نوشت افزار رخ نمي دهد. مسئولان دولتي در اين باره مي گويند سرمايه گذار در حوزه لوازم التحرير بسيار كم است و از آنجا كه چين توانسته بازار داخلي را از آن خود كند سرمايه گذاران براي حضور در بخش يادشده اقدام نمي كنند.آنها يادآور شدند: كشور در توليد لوازم التحرير پتانسيل و ظرفيت هاي مناسبي دارد بدين جهت اميدواريم سرمايه گذاران در اين بخش ورود پيدا كنند. صادق نياركي مدير كل دفتر صنايع غير فلزي وزارت صنعت ،معدن و تجارت در اين باره به خبرنگار گفت:لوازم التحرير هايي كه در كشور توليد مي شود در مقايسه با برند هاي خارجي كيفيت بسيار بالاتري دارد، اما با وجود كارخانه هاي متعدد در بخش هايي چون دفترچه اين بخش پتانسيل بالايي براي سرمايه گذاري دارد .
وي اذعان داشت:180 واحد در بخش توليد دفترچه فعاليت مي كنند و اين به منزله توليد سالانه 4ميليون تن دفترچه است.از اين رو در حوزه ياد شده سرمايه گذاري نياز نداريم اما در بخش مواد اوليه كاغذ چاپ و كاغذ تحرير امكان سرمايه گذاري وجود دارد.
وي در ادامه گفت:در سال گذشته توانستيم 800تن دفترچه صادر كنيم و اين روند براي سال جاري نيز ادامه خواهد داشت.مدير كل دفتر صنايع غير فلزي وزارت صنعت ،معدن و تجارت با بيان اينكه 6كارخانه توليد مداد با ظرفيت اسمي 5ميليون تن قرآص وجود دارد و اين امر عدم نياز كشور به سرمايه گذاري در بخش مداد را خبر مي دهد تصريح كرد:11واحد توليد كننده خودكار در كشور فعاليت مي كنند كه خوشبختانه 80درصد مواد اوليه آن در داخل تامين مي شود، اما اين حوزه نيازمند تغييرات است چرا كه توليدات خارجي تنوع زيادي دارد.
صادقي نياركي گفت:سال گذشته به ميزان 31تن دفترچه وارد ايران شده است كه اين رقم بسيار ناچيز است اما در مدت مشابه ميزان واردات مداد و خودكار به ترتيب يك ميليون قرآص و 2هزار و 280 تن است. در يك آمار شگفت آور مشخص شد ميزان توليد لوازم التحرير در كشور به عنوان مثال در توليد مداد 5/1 ميليون قرآص (هر قرآص 144 مداد) است. شواهد نشان مي دهد كارخانه خودكارسازي، مدادتراش، خط كش و... هم كه در كشور وجود ندارد. پاك كن سازي هم در حد دو كارگاه كوچك است كه اين ميزان توليد آنها به هيچ عنوان نياز داخلي را جواب نمي دهد.
نبود واحدهاي توليدي در بخش لوازم التحرير نشان مي دهد اين حوزه بشدت از كمبود سرمايه گذار رنج مي برد و اين در شرايطي است كه در اكثر حوزه ها تعداد سرمايه گذاري ها به نحوي است كه بازار كاملاً اشباع و خواب سرمايه گذاري ايجاد شده است. حال براي برون رفت از وضعيت به وجودآمده مي توان متقاضيان سرمايه گذاري را به سمت توليد لوازم التحرير هدايت كرد تا بتوان خلاهاي صورت گرفته را با توليد ملي پر كرد. در سال توليد ملي پرداختن به حوزه هايي كه كشور در آن ضعف دارد بارها مورد تاكيد قرار گرفته اما گويا تجربه مجدد صنايع ايجادشده براي سرمايه گذاران جذاب تر است.
در هر سال تحصيلي گردش مالي قابل توجهي در حوزه نوشت افزار رخ مي دهد اما تمام اين پول به سمت كشورهاي چين، هند و تركيه مي رود.
جهانبخش بهدادي رئيس انجمن توليدكنندگان لوازم التحرير و نوشت افزار در گفت و گو با در اين باره مي گويد: حدود 15 ميليون نفر دانش آموز در كشور وجود دارد و بطور ميانگين سالانه اين گروه به ميزان 15 هزار تومان مداد، مدادتراش و پاك كن خريداري مي كنند كه اين امر نشان مي دهد فقط در سه بخش كوچك يادشده 225ميليارد تومان پول از كشور خارج مي شود، حال اگر به اين ميزان نياز دانشجويان كشور در ساير بخش هاي لوازم التحرير چون خودكار لحاظ شود، بطور چشمگيري ارز از كشور خارج مي شود و متاسفانه براي حل اين معضل تاكنون فعاليتي صورت نگرفته است. بهدادي افزود: 30 تا 35 درصد مدادهايي كه در بازار وجود دارد توسط توليد كنندگان داخلي توليد و مابقي آن از طريق واردات تامين مي شود. در حال حاضر چهار كارخانه مدادسازي با ظرفيت توليد 5 ميليون قرآص فعال هستند اما ميزان توليد واقعي آنها به دليل حضور پررنگ چين و واردات 5/1 ميليون قرآص است. اين در حالي است كه كارخانه خودكارسازي در كشور وجود ندارد و تمام نياز كشور از ساير كشورها تامين مي شود.وي با بيان اين كه از حجم كل واردات 90 درصد آن از چين و 10 درصد ديگر از هند، تركيه و برزيل است، تصريح كرد: از آنجا كه كارخانه مداد تراش، خط كش و پاك كن در كشور وجود ندارد كالاهاي خارجي گزينه اصلي خريد شهروندان است.وي توضيح داد: براي آن كه صنايع لوازم التحرير در كشور فعال شود مي توان تعرفه واردات اين اقلام را افزايش داد تا تاجران از محل واردات منتفع نشوند و در كنار آن توليد شكل گيرد. از سويي با تحريم هاي صورت گرفته مي توان حداقل تا سه سال لوازم التحرير خارجي وارد كشور نكرد، در چنين شرايطي توليد تقويت مي شود و امكان تامين نياز داخلي مهيا خواهد شد.
بهدادي از دولت خواست براي تامين مواد اوليه در اين حوزه سوبسيد هايي پرداخت شود تا صنايع اين بخش سرپا بمانند.
وي با انتقاد از عملكرد بانك ها اظهار داشت: بانك ها به صورت انقباضي عمل مي كنند و براي ارائه تسهيلات هيچ اقدامي انجام نمي دهند.
به هر ترتيب اين وضعيت سبب شده لوازم التحرير چيني بي كيفيت با شكل و شمايل دوست داشتني در فصل پائيز مهمان حداقل 15 ميليون دانش آموز شود.